Yasuhiko Tsuchida: Dichter van glas

Deze Japanse glaskunstenaar vestigde zich dertig jaar geleden in Murano, Venetië. Daar ontwikkelde hij een fijne symbiose tussen Italiaans vakmanschap en Japans denken over kunst en schoonheid.

Door Han de Kluijver

De in 1969 geboren Yasuhiko Tsuchida (Osaka, Japan) studeerde in 1988 af aan het Tsuji Culinary Institute in Osaka, Japan. Dit is een opleiding voor chef-koks. Met de ambitie om zijn begrip van eten en kunst verder te perfectioneren, verhuisde hij in 1992 naar Venetië. Daar werkte hij aanvankelijk als kok in het beroemde en zeer exclusieve restaurant 'Harry's Bar'. Tegelijkertijd nam hij deel aan verschillende kunsttentoonstellingen.

Een paar maanden na aankomst ontdekte hij het Muranoglas. Hij begon cursussen te volgen in kleine werkplaatsen aldaar, om het vak van lokale ambachtslieden te leren en praktische ervaring op te doen met de Italiaanse glastechnieken. "Ik was betoverd door deze antieke en toch hedendaagse kunst," vertelde hij mij afgelopen oktober in zijn studio in Murano. De Italiaanse voorliefde voor glans en kleur lijkt misschien haaks te staan op de Japanse voorkeur voor natuurlijke materialen en 'wabi-sabi' imperfectie. Maar die tegenstelling is schijn, volgens Tsuchida: "Ik werd geïnspireerd door de Italiaanse klassiekers omdat hun aard intiemer is en dichter bij mijn achtergrond ligt," zegt hij over zijn aanpak. "Zowel in Italië als in Japan is er een diepe waardering voor kunst, ambacht en design."

Tsuchida maakte al snel naam door het creëren van glasstukken in de Venetiaanse traditie, van monochrome vazen tot minisculpturen. Hij werd in 1996 benoemd tot art director van het bedrijf Schiavon Glass. "Het is een voorrecht om erkend te worden als een creatieveling in de laboratoria en fabrieken in Murano," zei Tsuchida, die zijn stijl omschrijft als minimalistisch - een weerspiegeling van zijn Japanse roots.

Doorbraak
Zijn doorbraak kwam in 1996 met de Bamboo-collectie, die te zien was op diverse tentoonstellingen. In 2003 werd hij directeur van het Centro Studio Vetro in Venetië. In 2008 vertegenwoordigde hij Japan op de elfde editie van de OPEN International Exhibition of Sculptures and Installations op het Lido van Venetië. In 2012 creëerde hij 'Imagine', een serie witte glazen stukken die media-aandacht trokken. Door de sterke boodschappen, conceptuele ideeën en de filosofie die ten grondslag liggen aan elk van zijn creaties, werd hij in Japan bekend als de 'dichter van glas'.

In 2013 nam hij als Venetiaanse glaskunstenaar deel aan 'Ask this of Rikyu', de film die de prijs voor beste artistieke bijdrage won op het Montreal Film Festival 2013. In 2014 won hij de Award van de 53e Contemporary Fine Japanese Arts and Crafts Show. Vervolgens exposeerde hij op acht locaties in Japan, waaronder het Metropolitan Museum of Art in Tokio, het Kyoto Municipal Museum of Art, het 21st Century Museum of Contemporary Art en de kunstmusea van Kanazawa en de prefectuur Shizuoka.

In 2015 maakte hij in een samenwerking met Sogetsu voor het Japanse paviljoen op de EXPO in Milaan een glaswerk met een kalligrafie van de Japanse kunstenaar Sisyu. Hij publiceerde ook een catalogus met de titel 'The Crossroads of Fate'. Het boek won de eerste prijs op de Nationale Boekenwedstrijd in Japan. Verder had hij ook een solotentoonstelling getiteld 'DNA – Etniciteit' in het Museum voor Hedendaagse Kunst in de prefectuur Okinawa. In 2016 nam hij samen met architectenbureau 403 [dajiba] deel aan de architectuurtentoonstelling van de Biënnale van Venetië.

Raakvlakken
Momenteel is hij de enige Japanse glasblazer met een studio in Murano en hij is er zeker van dat hij in Venetië zal blijven. "Ik heb hier in Murano gewoon alles gevonden wat ik nodig had: wijsheid, kennis, generaties aan ervaring en verschillende manieren om glas te creëren." En niet onbelangrijk: ook een vrouw en dochter. Dankzij de aantrekkingskracht van de stad heeft hij de afgelopen decennia talloze – veelal bekende Japanse kunstenaars – kunnen adviseren over hun activiteiten daar en belangrijke samenwerkingen kunnen aangaan.

Ook is Tsuchida een groot bewonderaar van Carlo Scarpa (1906-1978). Opmerkelijk is dat in hetzelfde jaar dat Tsuchida in Osaka werd geboren, Carlo Scarpa voor het eerst naar Japan ging. Scarpa werd geïnspireerd door de detaillering van materialen, het landschap, de geschiedenis van de Venetiaanse cultuur en Japan. Zijn benadering van het ontwerpproces, waarbij elk detail zorgvuldig werd overwogen, heeft vele jonge architecten geïnspireerd. Deze precisie komt misschien voort uit het werken met glas. En zo zijn er veel raakvlakken tussen Italië en Japan, twee landen die er beide in geslaagd zijn om productievaardigheden en ambachtelijke vaardigheden te combineren met een waardering voor goed eten en fijne mode.

Han de Kluijver is architect bna bni bnsp.