Actueel
Een museum waar alles anders is
De
voormalige Groeningeabdij in Kortrijk is museum Abby geworden, een
moderne afkorting van: 'Anders Bekeken – by Kortrijk', met
een verwijzing naar de vroegere abdij. Aan de rivier de Leie is
nog veel meer te zien op kunstgebied, want er werkten vele kunstenaars,
die herinnerd worden in kleine musea.
Door
Joke M. Nieuwenhuis Schrama
| Het
Abby Museum Kortrijk, dat eind maart van dit jaar opende,
heeft een nieuwe aanbouw die nogal in het oog springt ten
opzichte van het historische gebouw, waar hij dwars op gesitueerd
staat. Het ontwerp lijkt op de contouren van een nonnenkap
of het hoofddeksel van een Grieks-orthodoxe priester, maar
het architectenbureau dat de aanbouw heeft ontworpen, zegt
er dit over:
www.youtube.com/AbbyMuseum
Of
is het misschien gewoon de omtrek van de hoofdletter A (bold
font)?
|
|
| |
Abby
Museum Kortrijk. © Stad Kortrijk. |
1000
m² expositie ruimte
De vroegere ruimtes van het oude gebouw zijn functioneel gebleven,
zoals de slaapzalen (dormitorium) van de kloosterlingen, en de kapel.
De aanbouw biedt hoofdzakelijk het restaurant royaal de ruimte,
met lange tafels die aan een refter doen denken, zoals de eetzaal
van de kloosterlingen vroeger werd genoemd en waar je als leek niet
mocht komen. Om de omgeving, het Begijnhofpark, intact te houden,
is er diep gegraven om de collecties kunst te kunnen tonen en wel
zo'n acht meter, voor de extra 600 m² over twee zalen (de klimaatbeheersing
op die diepte is overigens uitstekend). In totaal is er nu 1000
m² expositieruimte.
Historische
plek
De stad Kortrijk kocht het kloostercomplex aan in de tachtiger jaren
van de vorige eeuw. Van 2007 tot 2021 was het zowel het toeristisch
onthaal van de stad Kortrijk als de huisvesting van het museum 'Kortrijk
1302', verwijzend naar de historische veldslag, de Guldensporenslag
in dat middeleeuwse jaar. Maar, daarvoor waren er op de plek van
de abdij nog andere gebouwen of huisvestingen geweest - van een
oude Romeinse nederzetting naar een 16e-eeuwse Cisterciënzer
abdij tot een 19e-eeuws Clarissenklooster. Zie ook: www.youtube.com/AbdijKortrijk.
De entree is in het oude gedeelte, waar onder meer een 'stadsliving'
is gesitueerd. Deze living is ingericht door Rinus van de Velde
(1983), die zich liet inspireren door de lange kloostergangen. Maar
al lopend en kijkend door zijn fantasievolle interieurarchitectuur
en verzamelde kunst in vitrines kan ik weinig van die kale gangen
terugvinden. Evengoed heeft de kunstenaar dat uiteraard 'anders
bekeken'.
Tradities,
rituelen en ambachten
Een van de laatste activiteiten van de kloosterlingen, de zusters
Clarissen of Coletienen dan wel Arme Klaren die tot 1978 de Groeningeabdij
bewoonden, was het bakken van hosties. Of die toen al glutenvrij
waren? Ik heb er geen verwijzing naar kunnen vinden. Het ambachtelijke
hosties maken werd gedaan met een fors rond wafelijzer, waar ongedesemd
deeg (zonder gist) in werd gebakken tot een dunne grote ronde ouwel.
Die ouwel werd vervolgens uitgestanst in de gewenste maten en gepreegd
(gestempeld) met een symbool of letter. Misschien komt dat nog,
een kunstenaar of typograaf die dat ook 'anders bekeken' heeft,
en iets doet met blinddruk, blindpreeg of wellicht een eetbaar boek
maakt... Immers, het museum wil twee wisselende expo’s per
jaar inplannen, waarin kunstenaars kunnen tonen hoe tradities, rituelen
en ambachten voortdurend in verandering zijn.
| 
|
George
Minne
Wel is al teruggegrepen naar de historie van de abdij met
de pas aangelegde kruidentuin. Dit was eveneens een activiteit
van de voormalige kloosterlingen, (moes)tuinieren. In die
kruidentuin staat de beeldschone sculptuur 'Geknielde jongeling'
van George Minne (1866-1941) uit 1925. Het beeld werd aanvankelijk
niet gewaardeerd voor een andere locatie in de stad, door
de toenmalige welstandscommissie. Waarschijnlijk omdat het
niet voldeed aan een correcte anatomie, wat rond die tijd
nog belangrijk werd gevonden. Het beeld is daarom al die
tijd maar ergens achteraf opgesteld, maar nu dan in volle
glorie te zien. |
Kunstenaar
Rinus van de Velde in de 'stadsliving', Abby Museum Kortrijk.
© Stad Kortrijk. |
|
Minne
is bekend als beeldhouwer, maar was ook (symbolistisch) tekenaar
en graficus. Hij maakte meerdere sculpturen met titels als 'De kleine
reliekdrager' of de beeldengroep 'Fontein der Geknielden'.
De
jongeling in de tuin van Abby staat schuin tegenover het hedendaagse
werk van Daan Gielis (1988-2023), 'Wilting Flowers'. Een kort leven
uitgebeeld in neon, tragisch ook zoals dat van Gielis die op 34
jarige leeftijd aan een chronische ziekte overleed, op het moment
dat het bijna voorbij is.
'Wat anders is aan Abby, is dat wij nadenken over je hele beleving
in het museum, van begin tot eind. Wij hebben nog steeds klassieke
museumzalen, maar alles daarrond is anders.'
Aldus de directeur van Abby, Sarah Keymeulen.
Oude
en nieuwe kunst
Bij binnenkomst zie ik het werk van Navid Nuur (1976), getiteld
'Oefenraam', een interessant spiegelkunstwerk met bepaalde perspectieven,
waar je een poosje naar blijft kijken. Dichtbij of veraf, zoals
Nuur suggereert, 'oefenen'. Hij maakte het werk ter plekke in 2024.
Naast diverse spiegellagen heeft hij er ook bloemblaadjes, vissen
en slangenhuid in verwerkt. Het werk van Nuur is magisch te noemen
en niet te (mono)typeren. De eerste halfjaarlijkse expositie 'F**klore'
(een samentrekking van F**k en Folklore) duurde tot 14 september
2025 en maakte intussen plaats voor: www.abbykortrijk.be/faith-no-more-rituals-uncertain-times
Kermiskoerser
Van Sara Keymolen kreeg ik een toelichting bij enkele kunstuitingen
die ik vooraf nog niet had bekeken. Onder meer een verhalend verzamelwerk
of document van de kunstenaar Jef Geys (1934-2018), een collectie
van foto's, knipsels, getypte brieven etc. die gaat over het trieste
leven van de 15-jarige kermiskoerser Roger Jonckers, waarmee Geys
in de jaren 1968-1969 een intensief contact had. Het werk zou wellicht
onder conceptuele kunst, surrealisme of absurdisme vallen, als we
het een naam moeten geven. Geys verstrengelde in zijn brieven de
identiteiten door zich voor te doen als Roger, maar vervolgens te
ondertekenen met Geys. Het betreft overigens een waargebeurd verhaal
dat draait om de wielersport, die in België nog immer een prominente
plaats inneemt. Eddy Merckx (1945) was destijds een rolmodel voor
veel Belgische jongens en Roger werd (ongewild?) in die rol geduwd,
met alle ongewilde gevolgen voor zijn verdere leven. Deze gedachte
is bevreemdend maar ook intrigerend, voor mij is niet vast te stellen
waar dit document iets aan toevoegt, historie of kunst...
Vanaf
station Kortrijk is het goed tien minuten lopen naar Abby. En ben
je toch in de stad, een aardige zeven kilometer lange voet- of fietszoektocht
door de stad is bedacht door de Kortrijkse kunstenaar Mie Bogaerts
(1968): www.visitkortrijk.be/ziemie-route-7-km.
Kunstenaars langs de Leie
De stad Kortrijk is een van de oudste steden van België. Zij
is ontstaan aan rivier de Leie, die ontspringt in Noord-Frankrijk
bij Lisbourg. Bij opgravingen zijn Romeinse nederzettingen gevonden
langs deze rivier, zo ook op de plek waar nu museum Abby staat.
De Leie heeft al veel kunstenaars inspiratie gebracht. Stroomafwaarts
gaat de rivier door plaatsen als Deinze, Astene, Sint-Martens-Latem
en Deurle, om uiteindelijk bij Gent in de Schelde te stromen. Sint-Martens-Latem
is een kunstenaarsdorp dat zelf enkele kleine musea herbergt, huizen
waarin kunstenaars hebben gewoond en gewerkt.
|
Ben je toch in de buurt, dan is een bezoek aan deze musea
in hun idyllische omgeving zeker de moeite waard.
Bij
gelegenheid ben ik binnen geweest in Museum Gevaert
Minne: www.sint-martens-latem.be/mu-gevaert-minne,
en vond daar nog meer over het leven en werk van George
Minne, zoals eerder besproken. Ook zijn hier werken te vinden
van Gustave van de Woestyne (De papeter uit 1911), Constant
Permeke, Leon en Gust de Smet, Valerius de Saedeleer, en
andere kunstenaars uit de eerste en de tweede Latemse groepen.
|
|
| |
Navid
Nuur, 'Oefenraam',
Abby Museum Kortrijk. © Stad Kortrijk. |
En
vervolgens in Museum Gust de Smet: www.sint-martens-latem.be/museum-gust-de-smet.
Gust de Smet (1877-1943) vestigde zich rond 1905 met zijn broer
Leon, Frits van den Berghe en Constant Permeke in Sint-Martens-Latem.
De Smet is uitgegroeid tot een icoon van het Vlaams expressionisme,
met zijn herkenbare (kubistische) expressionistische stijl, zowel
in landschappen als menselijke figuren. De Smet maakte honderden
doeken, tekeningen en etsen, ook tijdens zijn ballingschap in Nederland
in de Eerste Wereldoorlog. Het kleine museum was zijn woonhuis en
atelier, en hier worden zijn diverse
werken getoond.
Museum
Abby, Begijnhofpark, Kortrijk, België. Website: www.abbykortrijk.be.
Terug
naar boven
| Print dit artikel!
Museum
Louvre-Lens
- een gebouw dat liever fluistert dan spreekt
Op een braakliggend terrein van twintig hectare dat tot de jaren
zestig dienst deed als kolenmijn, staat nu het 360 meter lange Louvre-Lens,
een dependance van het Louvre in de Franse gemeente Lens. Het doel
van Louvre-Lens is om de collectie in verschillende fasen te presenteren,
waardoor een semi-permanente collectie van zo'n 500 werken ontstaat,
die elke drie jaar wordt vernieuwd.
Door
Han de Kluijver
| De
keuze om het museum op een voormalige mijn te vestigen,
had te maken met de transformatie van het mijngebied. Het
ontwerp, dat aanvankelijk werd gemaakt in het kader van
een internationale wedstrijd in 2006, is van SANAA, een
Japans bureau onder leiding van Kazuyo Sejima en Ryue Nishizawa.
De architecten wilden geen dominant iconisch gebouw creëren
en kozen in plaats daarvan voor een lage structuur. In plaats
van een monumentale entree of een imposante façade,
ontvouwt het Louvre-Lens zich als een reeks verbonden paviljoens.
Vijf in totaal, bescheiden, laag, horizontaal gespreid over
het licht glooiende terrein, als opslagloodsen. |
|
| |
Wat
het Louvre-Lens zo bijzonder maakt, is dat het een gebouw
is dat geen trots etaleert. In een tijd waarin architectuur
vaak moet imponeren en iconisch wil zijn, kiest dit museum
voor het tegendeel. Het lijkt niet meer te zijn dan een
reeks simpele loodsen, en toch schuilt er een onvergelijkbare
rijkdom in de manier waarop die loodsen omgaan met licht
en ruimte. Foto: Han de Kluijver. |
De
gebouwen zijn van glas en van geborsteld, geanodiseerd (beschermd)
aluminium, dat het licht en de omgeving op onvoorspelbare wijze
weerspiegelt. Van een afstand schijnt het alsof de gebouwen oplossen
in de atmosfeer. De gevels lijken recht, maar golven subtiel, als
de zachte deining van water. De reflecties dansen. De lucht, de
bomen, de voorbijganger, alles beweegt mee. Wat werkelijk is en
wat reflectie valt niet meer scherp te onderscheiden. Dit is geen
transparantie in de klassieke betekenis, het is translucentie. Een
tussengebied. Het museum is niet alleen van glas en aluminium, maar
ook van licht, van weerspiegeling, van afwezigheid en aanwezigheid
tegelijk. Het metaal glanst niet, het fluistert. De scherpe hoeken
van de volumes creëren meerduidige reflecties en schaduwen
die desoriënterend kunnen zijn: als een landschap in een droom,
waarin je je eigen silhouet ziet, maar niet zeker weet of je het
werkelijk bent.
Het hart van glas
Midden in het complex ligt een glazen paviljoen dat de rol van entree
vervult. Door de transparantie van het glas lijkt het alsof er geen
voorgevel en geen achterzijde is, maar slechts een open plek waar
stad, park en museum elkaar kruisen. Hier is het Louvre-Lens niet
alleen toegang tot kunst, maar ook een publieke doorgang. Boekwinkel,
café, ticketbalie en andere faciliteiten zijn ondergebracht
in gebogen glazen transparante ruimtes die vloeiend in elkaar overgaan,
zonder harde grenzen. Het is een hal, die zich niet afsluit, maar
uitnodigt.
|
| Het
centrale paviljoen is volledig van glas. Het is het hart
van het gebouw, de toegangspoort tot de tentoonstellingen
en tegelijk een doorgang voor de stad zelf. Deze ruimte
is ontworpen als een echte publieke plek – transparant,
open, uitnodigend. Foto: Han de Kluijver. |
Deuren
aan weerszijden van deze hal leiden naar de twee tentoonstellingszalen,
waar de wanden ook bekleed zijn met geanodiseerd, geborsteld aluminium.
Bij binnenkomst is de uitgestrektheid die je voelt schokkend. De
architecten hebben een sfeer gecreëerd van leegte, met precisie.
De aluminium binnenwanden vervagen de grenzen van de tentoonstellingsruimte
en creëren een spookachtige achtergrond van reflecties. Het
reflecterende aluminium vergroot de ruimte ook, waardoor een sluier
van ambiguïteit en mist ontstaat, waartegen de kunst nog prominenter
en helderder lijkt. Het silhouet van de bezoeker in de wazige weerspiegeling
maakt hem onderdeel van deze dialoog. Je bent er, en je bent er
niet. En telkens, wanneer je denkt grip te krijgen op de ruimte,
zie je een vervormde schaduw van jezelf voorbijschuiven. Het is
vreemd hoe een gevoel van uitgestrektheid en leegte meer tot uiting
komt in de ruimte met witte muren dan in het glazen paviljoen, waar
de hele omringende ruimte zichtbaar is.
Een
bijzonder detail is de vloer, die langzaam afloopt, bijna onmerkbaar.
Niet alleen volgt deze de natuurlijke glooiing van het terrein,
hij versterkt ook het gevoel dat je je in een landschap beweegt.
| 
|
Niet over een vlakke vloer, maar over iets dat leeft,
dat je uit balans brengt, dat je herinnert aan je lichaam.
Zelden voel je de zwaartekracht zo subtiel in een museum.
Daglicht stroomt via glazen panelen in het dak de zalen
binnen, maar wordt getemperd door lamellen en gordijnen.
Nooit is het licht hard of direct. Het glijdt langs de
muren, verandert van intensiteit, verandert de kunst.
Daarnaast
heeft het museum ook een grote kelder van twee lagen.
Twee onafhankelijke gebouwen huisvesten de administratieve
diensten aan de zuidkant en een restaurant aan de noordkant,
waardoor een verbinding ontstaat tussen het museum, het
park en de stad.
|
Boekwinkel,
café, ticketbalie en andere faciliteiten zijn ondergebracht
in gebogen glazen ruimtes die vloeiend in elkaar overgaan,
zonder harde grenzen. Foto: Han de Kluijver. |
|
De
schoonheid van een loods
Toch is het niet alleen licht of vorm wat dit gebouw zo bijzonder
maakt. Het is vooral de afwezigheid van nadruk. SANAA ontwierp geen
iconisch gebouw, geen architectonisch statement dat zich wil onderscheiden
van de plek – integendeel. Dit
is architectuur die zich onderwerpt, die zich verstopt, die slechts
zichtbaar is als je goed kijkt. Zij lijkt zich soms zelfs te willen
onttrekken aan het oog. In een tijd waarin architectuur vaak draait
om zichtbaarheid en herkenbaarheid, is dit gebouw een daad van bescheidenheid.
En daardoor des te radicaler.
| De
bezoeker wordt geen route opgelegd. Je dwaalt, je observeert,
je verdwijnt. En dan plots zie je jezelf weer, vervormd,
in een spiegelende wand. Of je merkt dat de lucht boven
het gebouw via de reflectie in het aluminium naar binnen
stroomt. Binnen en buiten zijn er geen tegenstellingen,
maar schakeringen.
Een
bezoek aan het Louvre-Lens is een ervaring waarin tijd vertraagt,
waarin kijken opnieuw wordt aangeleerd. Het is een plek
waar ruimte, kunst en lichaam samenkomen in een subtiele
choreografie. Een museum dat niet gebouwd lijkt, maar is
ontstaan..
En
toch staat het hier, dit gebouw. Verankerd in een verleden
van kolen en oorlog (De oude mijnstad in Noord-Frankrijk
heeft zwaar te lijden gehad onder beide wereldoorlogen),
maar levend als een wolk. Niet ontworpen om te domineren,
maar om te verdwijnen. Om deel te worden van lucht, van
aarde, van herinnering. Het Louvre-Lens fluistert. En juist
daardoor blijft het in je gedachten.
Meer
informatie: www.louvrelens.fr.
|
|
| |
Licht
valt van boven binnen, gefilterd door lamellen, en het verandert
het gebouw van ochtend tot avond. Foto: Han de Kluijver. |
Han de Kluijver
is architect bna bni bnsp
Terug
naar boven |
Print dit artikel!
Twee
haiku's van Ria Giskes. Verder op deze pagina vindt u er nog twee.
|
stortbuien
doven de zomer
vogeltrek
de herfst
heeft de kastanjeboom
aangeraakt
|
|
|
Haiku:
Ria Giskes-Pieters; foto: ©John
Giskes.
Meer haiku's van Ria Giskes vindt u hier: http://tjilp.blogspot.com.
Terug
naar boven
Van
Cruise Terminal via Van Nelle Fabriek naar Ahoy
De
jaarlijkse kunstbeurs Art Rotterdam vond van 28-30 maart 2025 plaats
in Ahoy in Rotterdam. Een terugblik.
Door
Joke M. Nieuwenhuis Schrama
| Fons
Hof begon in 1999 zijn Art Rotterdam in de Cruise Terminal
aan de Wilhelminakade in Rotterdam. Een dynamische locatie
in mijn herinnering, tijdens een editie zo'n achttien jaar
terug. Het was wel winderig aan de Nieuwe Maas, maar je had
er prachtig uitzicht op de Erasmusbrug. Art Rotterdam was
min of meer bedoeld als pendant van de KunstRAI Amsterdam
(dit jaar was de veertigste editie in de RAI). In 2014 werd
een gedeelte van de iconische Van Nelle Fabriek als locatie
voor de beurs betrokken. Na tien jaar bleek deze plek te klein
geworden voor het almaar groeiende Art Rotterdam, waarin ondertussen
ook de presentatie Prospects van het Mondriaan Fonds was opgenomen.
|
|
| |
Art
Rotterdam 2025. Foto: Almicheal Fraay. |
In 2025
was de beurs in Ahoy, Rotterdamser kan het niet, met wat vierkante
meters meer (en een dag minder). Fons Hof staat nog immer aan het
roer van deze internationale beurs voor hedendaagse kunst, die is
uitgegroeid tot een van de belangrijkste kunstbeurzen in Europa.
Handel
en wandel
Er zijn intussen heel wat beurzen bijgekomen op het gebied van de
handel in (hedendaagse) kunst, zowel in Nederland als ook internationaal.
Waren het voorheen slechts enkele (waarvan Art Cologne de oudste is
en Art Basel de grootste op diverse locaties), dit voorjaar is het
zelfs wat opgehoopt: TEFAF, Art Paris, Drawing Now Paris, IFPDA Print
Fair. Tel daarbij op de kleinere beurzen, NAARDEN the Art fair, Art
Eindhoven, Kunst aan het Hof, KunstRAI.
Het
was even slikken bij het naderen van het immense Ahoy complex, dat
met het openbaar vervoer trouwens praktisch en snel te bereiken is.
Grote affiches gaven de ingang aan, met het logo 'ART' herkenbaar
in licht transparante schilderstape letters. Een plattegrond van de
beurs was geen overbodige luxe, om door de ruim opgezette secties
een weg te vinden. Veel bezoekers liepen dan ook met een exemplaar
rond. Je loopt immers regelmatig verkeerd als een galerie meerdere
ingangen heeft, waardoor de koers herpakt moet worden.
Op
koers
Vooraf had ik geen selectie gemaakt op basis van mails die galeries
mij regelmatig sturen, eerst maar eens wennen aan de nieuwe locatie.
Het blijkt 'hard werken' om erdoorheen te komen. Eerst de sectie 'Projections',
want daar gaat nogal wat tijd in zitten. Er werden twaalf video's
vertoond op forse schermen en die uitzitten zou een een paar uur in
beslag nemen. Evengoed bekijk ik er enkele voor een gedeelte, waaronder
die van Judith
Westerveld en van Hans
op de Beeck. Deze sectie had drie ingangen, dus plattegrond er
weer bij om in de New Art Section te komen waar ik de genomineerde
Mini Galerie bezocht, met alleen de presentatie van werken door kunstenaar
Pris Roos (1984). Haar werk op karton en papier in oliepastels is
plezierig om naar te kijken, het is kleurrijk en verhalend. En intussen
dit feit: de NN
Art Award 2025!
Metronoom
Vervolgens doorkruiste ik de 'Main Section', zorgvuldig vermijdend
dat ik de straten dubbel zou lopen bij het in- en uitgaan van de vele
galeries. De eerste lange stop hield ik bij de Italiaanse galerie
Studio G7, waar ik twee metronomen op de wand zag, ieder met kleine
verschillen, gemonteerd op de zolen van twee oudere type strijkijzers.
Kom er maar eens op, origineel! (overigens niet functioneel, maar
dat was ook niet de bedoeling). De Italiaanse kunstenaar is Jacopo
Mazzonelli (1983). Hij vervaardigt sculpturen en installaties
die beeldende kunst en muziek samenbrengen. De galeriehouder geeft
mij vriendelijk en onverstoorbaar uitleg over deze kunstenaar en zijn
werken, evenals over enkele andere kunstenaars in zijn uitstalling.
116
jonge kunstenaars
De grootste sectie was 'Prospects' van het Mondriaan Fonds, inmiddels
dertien jaar op rij aanwezig op Art Rotterdam. De plattegrond hiervan
was niet eenvoudig en uit willekeur besloot ik dit gedeelte van de
beurs door te nemen, omdat ik hiervoor geen tips had ingelezen. Prominent
in het midden stond het werk van Marcos
Kueh. Ik meende zijn werk eerder te hebben gezien op de laatste
Documenta, maar dat bleek niet het geval. Daarna was het doorreizen
in dat grote gebied van jonge kunstenaars, met uiteraard verrassende,
wonderlijke, raadselachtige objecten en kunstuitingen in diverse disciplines.
Waar je letterlijk omheen kon lopen, is het werk van Amrith
de Zoete (1997), getiteld: 'Merrily Act II'. Zijn kinetische sculptuur
430 x 310 x 40 cm combineert fragmenten van een roeiboot en een bewegende
roeispaan met een mensfiguur. De beweging wordt geautomatiseerd gestuurd,
terwijl de figuur hopeloos vastzit en de controle heeft verloren over
de machine. Roeiers varen met hun rug naar de bestemming en De Zoete
ziet dat symbolisch; 'Wij nemen allemaal beslissingen met de blik
op heden en verleden, terwijl de toekomst onzichtbaar blijft' 'Row,
row, row your boat, gently down the stream'.
| -55.jpg)
|
Een
pleisterplaats tenslotte was de stand van Sabine
Rovers (1992). Zij had een wand met fotografische prints
geïnstalleerd van 43 verschillende inheemse plantensoorten.
Ik dacht eerst aan gomdruk, maar het waren anthotypie-afdrukken.
Een anthotypie is een afbeelding gemaakt met lichtgevoelig
plantaardig materiaal en UV-/zonlicht, in een geheel milieuvriendelijk
proces.
Ik
vroeg haar om de (stinsen)plant daslook en voilà
daar pakte zij de print al van de wand. Rovers blijkt ook
botanicus, zij weet van alles over de door haar gefotografeerde
en afgedrukte planten te vertellen.
|
Art
Rotterdam 2025. Foto: Almicheal Fraay. |
|
Verder,
het ontbreken van bankjes of andere zitplekjes werd opgelost door
de diverse en rijkelijk aanwezige horeca. Bovenstaande impressie is
een microweergave van wat er zoal was te zien, de volgende Art Rotterdam
is: 26-29 maart 2026 in Rotterdam Ahoy. Dit is een gezamenlijke editie
met de grote fotografiebeurs UNSEEN, die eerder in gashouder Westergas
werd gehouden.
Meer
informatie: www.artrotterdam.com.
Terug
naar boven
| Print dit artikel!
Cirva
in Marseille: Een Archipel van Samenwerking
Van eilandjes naar archipel - De kracht
van verbinding in kunst en design
In een wereld die steeds verder polariseert, kan kunst een brug zijn
tussen uiteenlopende perspectieven – een plek waar individuele
stemmen samen een archipel vormen van creativiteit en betekenis.
Door Han de Kluijver
| De
westerse wereld lijkt steeds verder uit elkaar te drijven.
Polarisatie, scherpe tegenstellingen en de verleiding van
snelle, autoritaire oplossingen domineren het politieke en
maatschappelijke klimaat. Ook in Nederland is deze spanning
voelbaar. Kunst en cultuur bevinden zich vaak midden in deze
storm. Bezuinigingen hierop worden regelmatig gerechtvaardigd
met het argument dat kunst elitair is, een luxeproduct voor
enkelen. Eind jaren negentig klonk deze toon al bij staatssecretaris
Rick van der Ploeg, vanaf 2011 ook bij staatssecretaris Halbe
Zijlstra. Het idee dat kunst iets is dat men zich óf
kan permitteren, óf met wantrouwen moet bekijken, heeft
sindsdien vaste voet gekregen. |
|
| |
Cirva
is een vereniging zonder winstoogmerk, erkend als algemeen
nut beogende instelling, die sinds haar oprichting steun ontvangt
van het Franse Ministerie van Cultuur / regionale directie
voor culturele zaken Provence-Alpes-Côte d'Azur, van
de stad Marseille, van de regionale raad Sud Paca en van de
departementale raad Bouches-du-Rhône. Foto: Alexandre
Mouillet / Bérangère Huguet. |
Maar
wat verliezen we wanneer we kunst reduceren tot consumptie of privilege?
Natuurlijk, velen genieten ervan; een miljoen museumkaarthouders,
duizenden leesclubs, koren en gezelschappen getuigen daarvan. Toch
gaat kunst dieper dan het aantal bezoekers of lidmaatschappen. Zij
leeft in talloze organisaties en gemeenschappen, vaak gedragen door
vrijwilligers die hun tijd en energie geven om schoonheid en betekenis
mogelijk te maken. In die veelheid lijkt kunst in Nederland op een
archipel die nog geen archipel is: een verzameling eilandjes, ieder
met zijn eigen horizon, eigen regels en eigen bewoners.
Eilandjes
hebben een zekere charme. Ze zijn zelfvoorzienend, vol toewijding
en passie. Maar ze zijn ook kwetsbaar. Gesloten in zichzelf missen
ze de kracht om stormen te weerstaan. Dat is de paradox van de kunstwereld,
juist de intensiteit waarmee kunstenaars en liefhebbers zich op hun
eigen vierkante meter richten, kan hen isoleren. Vooral in tijden
van toenemende polarisatie is het zinvol om de horizon te verbreden
en ons af te vragen, met wie kunnen wij ons verbinden? Schrijvers
kunnen leren van muzikanten, beeldend kunstenaars van theatermakers,
filmers van dansers.
De ware
kracht van kunst ligt dus niet in afzondering, maar in de relatie
– in het besef dat schoonheid pas echt leeft wanneer zij gedeeld
wordt. Verbinding en inspiratie in de samenleving kunnen leiden tot
meer verdraagzaamheid en interesse in elkaar. Het zoeken naar verbinding
wordt zo een essentieel onderdeel van het bestaansrecht van kunst,
waarin concept en ambacht niet los van elkaar kunnen worden gezien.
| 
| Cirva
stimuleert ook de ontwikkeling van nieuwe technieken,
zoals de en samenwerkingen met hedendaagse componisten
zoals Christian Sebille om glas te gebruiken in
soundscapes. Foto: GMEM. |
|
|
| De
installatie 'Sã' bestaat uit 100 glazen Lego-blokken,
kleine objecten waarvan de logica is gebaseerd op
het principe van Fibonacci (1, 1, 2, 3, 5, 8). De
kunstenaar vertaalt deze ordeningsmethode in een
materiaal (glas) dat via zijn fragiliteit de utopie
van een steiger voor de wereld belichaamt. Foto:
E. Fiorese, Chini Foundation, Le Stanze del Vetro,
Venetie, 2018. |
|
Cirva
in Marseille: Een Archipel van Samenwerking
Een sprekend voorbeeld van deze verbondenheid is het Cirva (Centre
International de Recherche sur le Verre et les Arts Plastiques), een
internationaal onderzoekscentrum voor glas in beeldende kunst en design.
Opgericht in 1983 in Aix-en-Provence en verhuisd naar Marseille in
1986, biedt het Cirva kunstenaars een unieke combinatie van vakmanschap,
experimenteerruimte en interdisciplinair contact. Destijds toonde
de hedendaagse kunst weinig interesse in het ambacht; nu ondersteunt
het Cirva onderzoeksprojecten op maat door contacten te faciliteren
tussen kunstenaars, technici, onderzoekers en ambachtslieden.
Kunstenaars
die in de studio van Cirva werken, krijgen de vrijheid om te experimenteren
zonder de druk van vooraf vastgestelde resultaten. Dit heeft geleid
tot baanbrekende projecten, zoals het 'Jardin d’Addiction' van
Berdaguer & Péjus en de gegoten glazen legoblokjes van
Lieven de Boeck. Cirva stimuleert ook de ontwikkeling van nieuwe technieken,
zoals de 'Mistral' van Gaetano Pesce, waarbij gesmolten glas via een
aangepaste airbrush wordt geprojecteerd, en samenwerkingen met hedendaagse
componisten zoals Christian Sebille om glas te gebruiken in soundscapes.
Het
Cirva fungeert daarmee als een katalysator voor verbinding tussen
disciplines; kunstenaars werken samen met technici, musici, ontwerpers
en ambachtslieden. Door deze kruisbestuiving ontstaan nieuwe ideeën
en vormen, die anders misschien nooit gerealiseerd zouden worden.
De
Medeproducent: Publiek als Partner
|
|
Het
Cirva benadrukt dat kunst niet alleen door kunstenaars wordt
gemaakt, maar mede door degenen die ernaar kijken, luisteren
en ermee omgaan. Wie zich als liefhebber of verzamelaar
niet langer alleen als consument ziet, maar als medeproducent,
verandert zijn relatie tot kunst. Het wordt iets waaraan
men actief deelneemt, waarvoor men zorg draagt en verantwoordelijkheid
neemt.
Cirva
deelt deze experimenten met een breder publiek, zowel in
de studio als online, via tentoonstellingen, bijeenkomsten
en archieven. Zo wordt de ontstaansgeschiedenis van elk
werk bewaard en tentoongesteld, van prototypes en tekeningen
tot brainstormsessies, waardoor het publiek een unieke inkijk
krijgt in het creatieve proces. Het idee van medeproducent
zijn gaat verder dan fysiek aanwezig zijn. Het omvat het
volgen van artistieke trajecten, het delen van kennis en
het stimuleren van nieuwe verbindingen. Zo wordt de archipel
van kunst in feite een levend ecosysteem, waarin de grenzen
tussen maker, onderzoeker en toeschouwer vervagen en nieuwe
vormen van samenwerking ontstaan.
|
Mal
voor de objecten van Tejo Remy. Foto: Tejo Remy. |
|
Tejo
Remy: Experiment en Transformatie
Een voorbeeld van een kunstenaar die in Cirva experimenteert, is de
Nederlandse ontwerper Tejo Remy (1960). Remy werkt met materialen
die vaak over het hoofd worden gezien en geeft ze een nieuwe betekenis.
Bij Cirva onderzocht hij gerecycled glas, voornamelijk vlakglas dat
overblijft bij de bouw, en ontwikkelde hij technieken om gehard glas
tot nieuwe vormen te smelten. Zijn werk draait om transformatie, toeval
en het ontdekken van nieuwe mogelijkheden, waarbij elk object uniek
is. Het proces van Remy illustreert de kracht van samenwerking en
verbinding, dat is het samenspel tussen ontwerp, materiaal en techniek,
het experiment met mallen, CNC-frezen en lasersnijden, en de wisselwerking
tussen toevallige ontdekkingen en intentioneel ontwerp. Het verblijf
van Remy wordt ondersteund door de ambassade van het Koninkrijk der
Nederlanden, wat het belang van internationale samenwerking en publieke
ondersteuning benadrukt.
Verbinding
als Model voor Kunst en Samenleving
Wat Cirva laat zien, strekt verder dan glas of design; het is een
model voor hoe kunstdisciplines zouden kunnen functioneren, hoe zelfs
de samenleving zou kunnen functioneren. In een wereld die vaak in
fragmenten opereert, laat Cirva zien dat samenwerking, uitwisseling
van kennis en interdisciplinair denken nieuwe mogelijkheden ontsluit.
Elk eiland op zich is prachtig, uniek en vol toewijding, maar het
zijn de bruggen ertussen die betekenis en kracht creëren. Kunst
toont ons dat schoonheid pas werkelijk leeft wanneer zij gedeeld wordt;
dat experiment en ambacht samenkomen in onverwachte vormen en dat
toeval en intentioneel handelen elkaar kunnen versterken. Zoals gesmolten
glas wordt gevormd, breekt, en weer samenkomt in een nieuw patroon,
zo vormt de samenleving zich door verbinding, samenwerking en openheid.
Andere
kunstinstellingen zouden deze aanpak kunnen overnemen, maar buiten
de kunst biedt dit model ook inspiratie voor de samenleving in bredere
zin. In tijden van polarisatie kan verbinding worden gezien als een
strategische keuze.
|
Door te luisteren, te delen en samen te experimenteren, ontstaan
nieuwe perspectieven en oplossingen. Kunst kan zo fungeren
als een oefenveld voor maatschappelijke dialoog, waarin diversiteit
en samenwerking leiden tot innovatie, begrip en gedeelde verantwoordelijkheid.
Blik vooruit
Kunst
die zich alleen op zichzelf richt, blijft een eiland; kunst
die zoekt naar verbinding wordt een archipel. En in die archipel
kunnen schoonheid, betekenis en innovatie werkelijk gedeeld
en beleefd worden. Het is een uitnodiging, niet alleen om
kunst te bekijken, maar om actief deel te nemen, bij te dragen
en de horizon te verbreden – zodat de kunstwereld, en
uiteindelijk de samenleving, sterker en veerkrachtiger wordt.
Het verhaal van Cirva laat zien dat toeval en ambacht, experiment
en dialoog, samen de weg kunnen wijzen naar een wereld waarin
kunst geen luxe is, maar een levendig, verbindend instrument
van begrip, creativiteit en gemeenschapszin. Elk eiland kan
schitteren op zichzelf, maar pas vanuit een verbinding ontstaat
een archipel van betekenis.
|
|
| |
Tejo
Remy, 'Before sunset', 400 x 200mm. Foto: Tejo Remy. |
De archipel
van kunst is ook een uitnodiging om te ontmoeten, te delen, te luisteren
en te leren. Om niet alleen toeschouwer te zijn, maar medeproducent
van een wereld waarin diversiteit, nieuwsgierigheid en respect hand
in hand gaan. In elke samenwerking, in elk experiment en in elke ontmoeting
ligt een belofte verborgen – dat het onmogelijke mogelijk wordt
wanneer we eilandjes verbinden tot een levendig geheel.
Meer
informatie: dca-art.com/en/cirva.
Han de Kluijver
is architect bna bni bnsp
Terug
naar boven
| Print dit artikel!
Twee
haiku's van Ria Giskes.
|
storm
de tuinlamp
knippert
na het afscheid
stil luisteren
naar de herfstwind
|
|
|
Haiku:
Ria Giskes-Pieters; foto: ©John
Giskes.
Meer haiku's van Ria Giskes vindt u hier: http://tjilp.blogspot.com.
Terug
naar boven
Highlights
en publiekstrekkers
TEFAF
2025 was te bezoeken van 13-20 maart 2025. Er was weer veel te zien
op deze exclusieve kunstbeurs in Maastricht. Een terugblik.
Door
Joke Nieuwenhuis Schrama
| TEFAF
2025 is weer voorbij en de organisatie heeft zich kunnen verheugen
op meer dan 50.000 bezoekers. De voorheen gebruikelijke tien
dagen zijn met algemene instemming bij de editie van 2024
al ingekort tot zeven. Wederom waren er enkele publiekstrekkers.
Met een welberaden selectie 'Highlights' oftewel 'Objects
of Desire', deed TEFAF de naam van werelds belangrijkste kunstbeurs
weer eer aan. Tweehonderdzeventig internationale galeries
waren present en op de verdieping was ruimte gemaakt voor
twee kleine exposities.
The
intelligent community of the year
Tijdens het TEFAF-symposium in het MECC in Maastricht, werd
Limburg genomineerd door het Intelligent Community Forum dat
ieder jaar 21 regio's wereldwijd selecteert die uitblinken
in innovatiekracht, kennisontwikkeling en duurzaamheid, de
zogenaamde 'Smart21'. TEFAF was een mooi podium hiervoor,
de nominatie geldt voor de hele provincie Limburg. Evengoed
vaart de stad Maastricht ieder jaar wel bij deze beurs, die
daar zeker past. Echter, als je in het westen woont is de
reistijd aanmerkelijk en hotels, restaurants en taxi's hebben
de prijzen navenant aangepast. Zo ook de entreeprijs, die
was in de weekenddagen verhoogd naar 75 euro. De overgebleven
weekdagen na het weekend bleef de toegang 50 euro.
|
|
| |
Eva
Anatomica, polychroom hout, was, metaal, 140 x 46 x 26 cm,
Italië of Spanje, eerste helft van de 17e eeuw, Galerie
Kugel. Foto: Galerie Kugel. |
De bezoeker
met museale interesse zal dit ervoor over hebben. Entrees voor evenementen
zoals concerten, opera's of andere culturele manifestaties kunnen
tenslotte ook in die prijsklasse vallen. De potentiële koper,
bekend bij de galeries, heeft al een uitnodiging en bij de anonieme
koper valt zo'n entreeprijs weg bij het bedrag dat zal worden besteed.
Museumbezoek
De (enige) zondag had ik uitgekozen voor mijn bezoek, dat is ook een
handige dag voor reizen met het openbaar vervoer. Er was treinuitval,
uiteindelijk slechts een half uur vertraging, maar voor een dag op
en neer vanuit de hoofdstad telt dat wel. Een selectie vooraf had
ik niet gemaakt. Ter plekke besloot ik de highlights te verkennen,
in de secties 'Paintings', 'Works on Paper' en 'Modern&Contemporary
Art', om in die configuratie te blijven en me daar te laten verrassen.
Er is mij weleens gevraagd of je ook met een museumkaart de beurs
kan bezoeken. Dat gaat weliswaar niet, maar niettemin is een inmiddels
wat sleetse benaming voor de beurs zelf: 'Het museum waar alles te
koop is'.
Eva
Anatomica
Toch nog even in de sectie 'Antiquiteiten' gesnuffeld die, samen met
de 'Jewellery', de meeste stands heeft op de beurs. De eerste die
ik bezocht was die van Galerie Kugel, waar 'Eva Anatomica' (17e eeuw)
werd aangeboden.
| 
|
Het polychroom houten beeld, dat er zowel wetenschappelijk
als kunstig uitziet, is zo mogelijk de vroegst geregistreerde
anatomische sculptuur op ware grootte. Ofschoon Eva elfachtig
oogt, is die ware grootte toch mogelijk, want in de eerste
helft van de 17e eeuw waren de mensen een stuk kleiner.
De
sculptuur werd nu te koop aangeboden, maar is voorheen diverse
keren geëxposeerd geweest, onder meer in het Erasmushuis
in Brussel tijdens de expo 'Anatomie des Vanités'.
Het Erasmushuis werd al eens besproken in het BKJ vanwege
een andere expositie.
|
Wandkleed
(detail), 284 cm x 237 cm, koraalkralen, zilverdraad op zijden
damast, Trapani (Italië), circa 1750. Particuliere collectie.
TEFAF 2025, Galerie Perrin. |
|
Trapani
brokaat
Overgestoken naar Galerie
Perrin, waar mij een beeldschoon wandtapijt opviel. Dit is oude
textielkunst van geelzijden damast met een weelde aan zilverdraad
en minieme bloedkoralen kraaltjes. Vervaardigd in de 18e eeuw in Sicilië,
met zeldzaam Trapani brokaatwerk. Bloedkoraal werd door de drie monotheïstische
religies als goddelijk en magisch beschouwd. In het Christendom met
name als symbool voor het bloed van Christus, dat in staat was het
kwaad af te weren en gif te detecteren. Afijn, je moet natuurlijk
niet alles 'geloven', maar destijds was het wellicht een vorm van
bezwering. Overigens konden alleen zeer welgestelden zich een dergelijk
gobelin veroorloven.
Mancini
Verder naar Landau Fine Arts voor de aangeboden en highlighted Kandinsky.
Vervolgens liep ik naar de sectie 'Paintings' en doorkruiste een tiental
galeries. Bij Antonacci
Lapiccirella Fine Art uit Rome, werd ik daadwerkelijk verrast
door het werk 'Portrait of an old man' (1896 – 99) van Antonio
Mancini. Mancini (1852-1930) werkte graag met rasters, tot ongenoegen
van zijn mecenas Hendrik Mesdag (1831-1915), maar de kunstenaar was
onverstoorbaar. Er waren nog enkele Mancini's te zien in deze galerie.
Ook bij Galerie Lullo
Pampoulides uit Londen werd een Mancini aangeboden, een zelfportret
in olieverf op een spiegel. Dat is wat ik eigenlijk miste op de beurs,
was de zoekoptie op de website van de TEFAF naar specifieke kunstenaars,
die misschien dan internationaal geen grootheden zijn, maar wel enige
plaats verworven hebben in de kunstgeschiedenis. Niet alle aangeboden
objecten op deze beurs zijn door de ballotage geweest, een verzamelaar
zal er vermoedelijk op geattendeerd zijn.
| Bistouri
Dan naar binnen bij galerie Karsten Greve uit Keulen die Georgia
Russell vertegenwoordigt. Het reliëfachtige werk
trok mijn aandacht vanwege de transparantie en ijle kleuren.
Ik knikte naar de vriendelijke mevrouw Greve, die al sinds
jaar en dag toeziet op haar TEFAF stand en eventuele vragen
beantwoordt. Meerdere werken van Russell (1974) werden hier
aangeboden. Tekeningen op organza in acryl en gouache, die
weer zijn gesneden in vloeiende stroken, het geheel omhuld
door plexiglas. De
kunstenaar werkt met een scalpel of bistouri, een chirurgisch
mesje dat duidelijk fijner kan snijden. Russell bewerkt ook
papier en kan met deze fijnsnijder (en vaste trefzekere hand),
bijvoorbeeld een boek tot een sculptuur omvormen.
|
|
| |
James
Ensor, 'Bloemen en groenten', (inv.nr. 1858). Foto:
Hugo Maertens. Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen,
Coll. Vlaamse Gemeenschap (public domain). |
KMSKA
De publiekstrekkers, twee zeldzame werken, één van Picasso
en één van Klimt, heb ik op afstand bekeken, daar werd
al voldoende aandacht aan besteed. Op de verdieping liep ik door de
'promo' expositie van het KMSKA Antwerpen, waar onder meer enkele
topstukken uit de collectie werden getoond. Zo waren ook de musea
vertegenwoordigd op deze museale beurs.
Meer
informatie: www.tefaf.com.
De volgende editie van TEFAF is van 14 tot 19 maart 2026.
Terug
naar boven |
Print dit artikel!
Korte
berichten
Een
rubriek met tips over mooie tentoonstellingen en evenementen die een
bezoek waard zijn, of mooie boeken.
Van 15
november 2025 t/m 5 april 2026 is de tentoonstelling Hotspot
Leipzig – Hoogtepunten uit de collectie te zien in
het Drents Museum in Assen. Leipzig is een hotspot voor de beeldende
kunst. Talloze kunstenaars wonen en werken in de stad. Hun werk is
divers in materiaal, stijl en thematiek, maar is verbonden door een
gedeelde erfenis: de traditie van de Hochschule für Grafik und
Buchkunst in Leipzig. Op deze academie staan figuratie en ambachtelijk
vakmanschap centraal. Generaties kunstenaars zijn er opgeleid en worden
aangeduid als de Leipziger Schule. De derde generatie afgestudeerde
kunstenaars staat bekend als de Neue Leipziger Schule. Hun werk is
gebaseerd op de zichtbare werkelijkheid, maar bevat vaak verrassende
elementen die je aanzetten tot aandachtig kijken. Achter elk werk
schuilt een verhaal: persoonlijk, historisch of ronduit fantasierijk.
De overzichtstentoonstelling die in november opent, bevat werk van
deze nieuwste generatie kunstenaars, allemaal afkomstig uit de eigen
collectie van het Drents Museum. De deelcollectie Neue Leipziger Schule
bestaat momenteel uit zo’n 80 schilderijen, werken op papier
en beelden, waaronder Das Dreibein van de Duitse kunstenaar Neo Rauch
(1960), dat recent is aangekocht met steun van de NAM. Rauch wordt
door velen gezien als het boegbeeld van de Neue Leipziger Schule.
Hotspot Leipzig – Hoogtepunten uit de collectie, 15 november
2025 t/m 5 april 2026, Drents Museum, website: https://drentsmuseum.nl.
Op 11
september 2025 opent de tentoonstelling Disappear
in het Centraal Museum: een audiovisuele installatie van Kenza Koutchoukali,
Tessa Douwstra (LUWTEN) en Marlou Breuls van House of Rubber. Het
project vormt het resultaat van onderzoek naar het vaak eenzame proces
van rouw. Met sculpturen, teksten en geluiden maken Koutchoukali,
Douwstra en Breuls van rouw een gedeelde ervaring, waarbij de installatie
reageert op aanraking van bezoekers. Disappear is onderdeel van Gaudeamus
Festival. In de ruimte zijn twee grote objecten te zien, beide ontworpen
door House of Rubber: de enorme roze vaas Hier (vaas) in de vorm van
een lichaam en de lange, witte sculptuur Dichtbij (arm) met aan ieder
uiteinde een hand. De armen op de objecten reiken naar elkaar, maar
raken elkaar niet: bezoekers kunnen de omarming afmaken. Het materiaal
van Hier (vaas) verkleurt door temperatuurverschil bij aanraking waardoor
bezoekers zelf onderdeel van de installatie worden. Doorlopend klinkt
de compositie van 8.30 minuten die LUWTEN speciaal voor Disappear
maakte. Net als rouw kan haar muziek overweldigen en overheersen,
maar eveneens op de achtergrond raken. De teksten uit de compositie
zijn niet alleen te horen, maar ook terug te lezen op de glazen wanden
in de ruimte. Disappear, 11 september t/m 16 november 2025, Centraal
Museum Utrecht, website: www.centraalmuseum.nl.
In januari
2026 keert NAARDEN the Art Fair terug in de Grote
Kerk in Naarden-Vesting. Onder het motto 'NAARDEN kleurt blauw' sluiten
ruim 60 gerenommeerde galeries, kunsthandelaren en antiquairs aan,
die in hun presentaties ook ruimte geven aan de kleur blauw in al
haar gedaantes. Het is de eerste keer dat NAARDEN the Art Fair haar
beursaankleding verandert. De kleur blauw vormt het decor en loopt
als een visuele draad door de hele beurs. Exposanten haken daarop
in met kunst en objecten waarin blauw een centrale rol speelt –
van ultramarijne luchten in fotografie en Delftsblauwe rariteiten
tot indigo stoffen en diepblauwe saffieren. De kleur roept rust en
introspectie op, maar ook mysterie, hoop en vertrouwen. In de 2026-editie
worden bezoekers uitgenodigd om die vele gezichten en de geschiedenis
van blauw te ontdekken. De Grote Kerk vormt opnieuw het decor van
de beurs. Bezoekers profiteren van goede bereikbaarheid via de A1
en gratis shuttleservice vanaf nabijgelegen parkeerplaatsen. NAARDEN
the Art Fair, 22–25 januari 2026, Grote Kerk, Naarden-Vesting,
website: naardenartfair.nl.
BRAFA
2026 is te bezoeken in de Brussels Expo van 25 januari t/m
1 februari 2026. Deze nieuwe editie telt ruim 140 vooraanstaande galeries
uit 17 landen, geheel in lijn met de reputatie van de beurs, die tot
een van de meest drukbezochte kunstevenementen van Europa behoort.
Meer dan 20 disciplines worden er aangeboden; van oudheid tot hedendaagse
kunst, waaronder schilderijen van oude meesters, klassieke Afrikaanse
kunst, oud meubilair en design, zilverkunst, tapijten en textiel,
zeldzame boeken, juwelen. BRAFA wordt 70 jaar in januari 2026 en verwelkomt
19 nieuwe handelaren, nauwgezet geselecteerd door de raad van bestuur.
Bijna de helft daarvan zijn exposanten met een Belgische vestiging.
De overige deelnemers komen uit Frankrijk, Nederland, Duitsland, Italië,
maar ook uit Brazilië en de Verenigde Staten. BRAFA 2026,
25 januari t/m 1 februari 2026, 11.00 tot 19.00 uur (m.u.v. maandag
26 janauri), op donderdag 29 januari 2026 tot 22.00 uur, Brussels
Expo I Heizel - Paleizen 3, 4 & 8, Belgiëplein 1 - BE-1020
Brussel. Meer informatie en tickets op brafa.art.
De 19e
editie van Affordable Art Fair Amsterdam vindt plaats
van woensdag 8 tot en met zondag 12 oktober 2025 in De Kromhouthal.
De beurs biedt ook dit jaar een breed scala aan hedendaagse kunst
en presenteert daarnaast een programma rond het thema Natuur en Verbinding.
Het thema laat zien hoe kunstenaars de natuur gebruiken als inspiratiebron,
onderwerp en materiaal. De projecten benadrukken zowel de schoonheid
en kwetsbaarheid van de natuur als de urgentie van een nieuwe relatie
tussen mens en omgeving. Het thema komt tot uiting in een gecureerde
tentoonstelling met werken van deelnemende galeries, een interactieve
muurschildering, live painting door campagnekunstenaar Koz Dos en
een Discover Programme. Voor dit laatste onderdeel nodigden ze drie
Nederlandse kunstenaars uit: Tarja Laine, Anne ten Donkelaar en Ben
Rikken. Ter gelegenheid van het 750-jarig bestaan van Amsterdam presenteert
de beurs een wand met Kunst onder € 750,-. Hier tonen acht nieuwe
galeries een selectie betaalbare kunstwerken. Affordable Art Fair
Amsterdam 2025, 8 t/m 12 oktober, De Kromhouthal, Gedempt Hamerkanaal
231, Amsterdam, vernissage 8 oktober 17:00 - 22:00u, geopend: do.
9 oktober 14:00 - 21:00u, vr. 10 oktober, 12:00 - 21:00u, za. 11 oktober,
10:00 - 19:00u, zo. 12 oktober, 10:00 - 18:00u, website: https://affordableartfair.com.
Samenstelling:
Rob den Boer
Terug
naar boven
Henriette
Polak-Schwartz in 1970
Impressie
De
fraaie historische Hanzestad Zutphen is een stad met een lange geschiedenis
van meer dan 1700 jaar. Er staan vele prachtige gebouwen, smeltkroes
van vakmanschap, met gezellige kleine straatjes en fraaie groene hofjes
midden in de stad, deze hofjes dateren vanaf de 14e eeuw.
Museum
Henriette Polak bestaat dit jaar vijftig jaar. Een museum
voor modern-klassieke schilder- en beeldhouwkunst uit Nederland. Dankzij
Henriette-Polak-Schwarz, mecenas, opende het museum op 21 juni 1975
de deuren, toen nog in een herenhuis de Wildeman aan de Zaadmarkt
in Zutphen. Op haar initiatief is in dit museum een collectie kunstwerken
ondergebracht en er werden schilderwerken, grafiek en beeldhouwkunst
van Nederlandse kunstenaars aangekocht. Kunstwerken die niet te zien
zijn in een ander museum. Een bezoek aan Museum Henriette Polak laat
de vitaliteit, kracht en verscheidenheid zien van figuratieve kunst.
Het museum staat bekend om de vele kunstenaarsportretten en biedt
een inkijkje in de ateliers van diverse kunstenaars. Naast het tonen
van de vaste collectie organiseert Museum Henriette Polak jaarlijks
diverse wisseltentoonstellingen.
Henriette A. Polak-Schwarz werd op 7 november 1893 geboren als oudste
kind in een welgesteld gezin, zij overleed op 12 april 1974. Haar
man, jurist en filosoof Leo Polak, was al in 1941 overleden in concentratiekamp
Sachsenhausen. Henriette Polak heeft WOII overleefd. Zij was de oprichter
van het Rosa Spier Huis en wordt ook wel de moeder van het Humanistisch
Verbond genoemd.
Het Gouden Jubileum van
Museum Henriette Polak wordt gevierd met een veelzijdig programma,
waarvan deze tentoonstelling 'Parels van Polak' het hoogtepunt vormt.
Op begane grond staat de persoon Henriette Polak centraal. De eerste
verdieping toont kunstwerken van de collectie uit de laatste vijftig
jaar. de kleinzoon van Henriette Polak-Schwarz, de bekende musicoloog
Leo Samama, heeft ook een plek in de tentoonstelling met zijn bijzondere
fotowerk. Daarnaast hangen er schilderijen en pastels van zijn vrouw
Noor Kamerbeek. Het museum is thans gevestigd in het stadspaleis Hof
van Heeckeren, ingang door de Schelpenpoort.
Meer
informatie: museazutphen.nl/museum-henriette-polak
Zutphen, Hanzestad, meer dan een bezoek waard,
Petra Adema-Nienhuis
Terug
naar boven
-2.jpg)
